USTANOWIENIE I REGULAMIN PRZYZNAWANIA

1.

Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków realizując wnioski I Walnego Zjazdu SKZ w Zaborowie ustanawia nagrodę imienia Hanny Pieńkowskiej i Jerzego Łomnickiego, która przyznawana będzie dorocznie szczególnie zasłużonym osobom, zgodnie z zasadami sformułowanymi w niniejszym dokumencie.

2.

Celem nagrody jest wyróżnienie osób, których praca dla ochrony zabytków przynosi istotne rezultaty, a równocześnie upamiętnienie dwojga wybitnych przedstawicieli służb konserwatorskich.

HANNA PIEŃKOWSKA (1917-1976) była przez ponad ćwierć wieku Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków na woj. krakowskie, obejmujące wówczas znaczną cześć Małopolski. Przez ten czas wyjątkowo ofiarnie spełniała obowiązki broniąc zabytki przed zniszczeniem, dokumentując ich wartości i poszukując sposobów ich ratowania. H. Pieńkowska była wybitnym historykiem sztuki, autorką wielu prac badawczych popularyzujących zabytki. Była też społecznikiem, regionalistą, autorką nowatorskich koncepcji kompleksowego ratowania zabytków budownictwa. Zawdzięczamy jej m.in. uratowanie wsi Chochołów, renesansowego założenia ogrodowego w Mogilanach i pionierskie koncepcje. ochrony Lanckorony. Jako jedna z pierwszych doceniła znaczenie tworzenia dokumentacji i ewidencji dla prawidłowego działania służby konserwatorskiej i była inicjatorką nowych rozwiązań w tym zakresie. Należała do osób, które jut w latach 50-tych postulowały powołanie Stowarzyszenia Konserwatorów.

JERZY ŁOMNICKI (1920-1981), uczestnik ruchu oporu w czasie II wojny światowej, historyk sztuki i Wojewódzki Konserwator Zabytków na woj. poznańskie. Położył ogromne zasługi w ratowaniu zabytków Poznania i Wielkopolski. Doprowadził do zewidencjonowania większości znajdujących się na tym terenie obiektów, zorganizował brygady remontowe, szczególnie wiele wysiłku poświęcał uwiadomieniu społeczeństwu wartości dóbr kultury i tradycji. Z jego inicjatywy w I958 r. wydany został "Przegląd zabytków woj. poznańskiego", który docierał wówczas do wszystkich zainteresowanych w miastach i wsiach. J. Łomnicki był działaczem społecznym, niezwykle aktywnym w PTTK, mającym duże zasługi na polu opieki nad zabytkami. Już w latach 50-tych inicjował powołanie Stowarzyszenia Konserwatorów. Od 1968 r. poświęcił się całkowicie problemom Ostrowia Lednickiego, siedliska dynastii piastowskiej. Po wieloletnich staraniach doprowadził do utworzenia tam muzeum poświęconego najstarszym reliktom architektury polskiej oraz pierwszego w Wielkopolsce Parku Etnograficznego. W roku 1980 J. Łomnicki był przewodniczącym Komisji Założycielskiej Stowarzyszenia Konserwatorów Polskich i jednym z organizatorów zjazdu powołującego naszą organizację.

Zarówno Hanna Pieńkowska jak i Jerzy Łomnicki pracę dla dobra zabytków traktowali nie tylko jako wykonywanie obowiązków służbowych, lecz jako powołanie. Oboje uosabiali cechy, których utrwalenie w pamięci środowiska powinno być obowiązkiem Stowarzyszenia, a propagowanie metod ich postępowania i postaw zawodowych może przyczynić się do podniesienia rangi zawodu i kształtowania stosunku do pracy u tych, którzy dzisiaj podejmują podobne zadania i obowiązki.

3.

Przy przekazywaniu nagrody należy wziąć pod uwagę, w jakim stopniu te właśnie cechy swoja praca i postawę przedstawia kandydat. Otrzymać ją może zasłużony dla ochrony zabytków o wieloletnim stażu pracy należy więc wziąć szczególnie pod uwagę:

1. postawę etyczną kandydata
2. wkład w zakresie organizacji służb konserwatorskich
3. efekty praktyczne jego działalności w zakresie ochrony zabytków
4. osiągnięcia w formułowaniu i stosowaniu nowych, skutecznych metod ratowania zabytków w różnych zakresach
5. osiągnięcia w zakresie ewidencji, dokumentacji i popularyzacji zabytków.

4.

Nagroda może być przyznawana pracownikom służby konserwatorskiej (Wojewódzkim Konserwatorom Zabytków, pracownikom WKZ, pracownikom Ośrodków i Biur Badań i Dokumentacji Zabytków, pracownikom władz centralnych i administracji ochrony zabytków), a także tym pracownikom instytucji naukowych, naukowo-dydaktycznych i konserwatorskich, którzy wiążą zakres swojej pracy zawodowej i społecznej z zakresem służby konserwatorskiej, którzy wiele lat z nią współpracowali i osiągnęli równie owocne rezultaty.

5.

Wniosek o przyznanie nagrody powinien zawierać: imię i nazwisko osoby wysuwanej do nagrody, charakterystykę jej działalności, uzasadnienie wniosku w postaci opisu prac kandydata lub innych dokumentów ilustrujących jego działalność.
Wniosek o przyznanie nagrody może być składany przez osoby fizyczne i prawne, najpóźniej do 30 czerwca każdego roku.

6.

Nagrodę przyznaje Jury powoływane każdorazowo w składzie:

1. przedstawiciel ZG SKZ
2. przedstawiciel oddziałów Krakowskiego i Poznańskiego
3. przedstawiciel Generalnego Konserwatora Zabytków
4. członek Stowarzyszenia nie pełniący żadnych funkcji we władzach Oddziałów i ZG SKZ.

Jury może powoływać recenzentów prac kandydata i zasięgać o nim opinii, może też wysuwać własne kandydatury do nagrody.

7.

Jury przyznając jedną nagrodę, może też nie przyznać w danym roku nagrody. Informacja o przyznaniu nagrody powinna mieć formę protokółu, przedstawionego ZG SKZ nie później, niż do końca I kwartału każdego roku.

8.

Nagroda im. H. Pieńkowskiej i J. Łomnickiego wręczana będzie na Walnych Zjazdach Delegatów Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków.

Warszawa, dnia 9 listopada 1984 r.
Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków